Tìm hiểu Echo và Reverb là gì? Cách phân biệt và chỉnh Echo, Reverb trong âm thanh karaoke?

Echo và Reverb đều là những hiệu ứng không thể thiếu trong một hệ thống âm thanh Karaoke. Vậy Echo là gì? Reverb là gì? Cách phân biệt Echo và Reverb? Chúng ta nên điều chỉnh Echo hay Reverb và điều chỉnh như thế nào cho hiệu quả? Chỉnh hiệu ứng trên vang cơ và vang số khác nhau ra sao? Tất cả sẽ có trong bài viết dưới đây, mời các bạn cùng theo dõi!

1. Echo là gì? Tác dụng của Echo trong âm thanh

1.1. Echo là gì?

Echo trong âm thanh karaoke là hiệu ứng thể hiện mức độ lặp lại hay độ nhại của âm. Cụ thể ở đây là phần trung âm lời hát, dễ nhận biết đó chính là khi hát karaoke hay khi nói vào micro bạn sẽ nghe cuối câu bị lặp lại, tùy chỉnh mức Echo thích hợp. Tức là số lần lặp lại (hay khoảng thời gian lặp) và tốc độ lặp (hay khoảng cách thời gian giữa mỗi lần lặp) sẽ giúp bạn hát nhẹ hơn, giọng hát của bạn nịnh tai hơn rất nhiều so với bình thường.

1.2. Đặc tính cơ bản của Echo

Để điều chỉnh Echo cho phù hợp, trước tiên chúng ta cần hiểu qua về một vài đặc tính cơ bản của Echo như Delay và Repeat.

Delay trong Echo

Delay trong Echo là đặc tính chỉ khoảng thời gian giữa các lần lặp lại của âm thanh. Thời gian Delay càng cao, thì khoảng cách giữa các lần lặp lại của âm thanh đó càng dài.

Repeat trong Echo

Repeat là tính năng để tùy chỉnh cho số lần lặp lại của âm thanh.

Ví dụ đơn giản khi chỉnh Repeat là 5 thì âm thanh sẽ lặp lại 5 lần với mức cường độ âm thanh giảm dần sau mỗi lần lặp lại, cường độ tăng giảm ra sao sẽ tùy theo thiết lập của nhà sản xuất hoặc một số thiết bị như vang số chuyên dụng có thể tùy chỉnh.

Cường độ âm thanh lặp lại (hay mức áp lực âm thanh) sẽ giảm dần, lần lặp lại sau sẽ có cường độ âm thanh nhỏ hơn lần lặp lại trước.

1.3. Tác dụng của Echo trong âm thanh

Echo giúp âm thanh trở lên vang hơn, từ đó, sẽ giúp giọng bạn trở lên hay hơn rất nhiều. Nếu sử dụng dàn âm thanh với mục đích karaoke thì bạn nên sử dụng tính năng Echo trên amply bởi nếu không có Echo thì bài hát sẽ trở nên khô và rất khó nghe.

Echo có vai trò quan trọng, tuy nhiên, việc tinh chỉnh cũng khá dễ dàng không quá khó khắn cho người mới sử dụng. Bạn có tự tinh chỉnh, quan trọng nhất là ở kinh nghiệm tùy chỉnh, làm sao để hiệu ứng vừa phải, giúp cho việc hát nhẹ nhàng, nịnh tai, mà vẫn mang lại giọng hát chân thật nhất với giọng ca sỹ.

Hiện tại hầu hết các dòng vang cơ và vang số đều hỗ trợ tính năng điều chỉnh Echo, một số thiết bị có hỗ trợ thêm chỉnh Reverb. Vậy Reverb là gì? Vang cơ là gì? Vang cơ hoạt động khác vang số như thế nào? Chúng ta sẽ tìm hiểu trong phần tiếp theo của bài viết này!

2. Tìm hiểu về Reverb và tác dụng của Reverb như thế nào trong âm thanh karaoke?

2.1. Reverb là gì?

Reverb trong âm thanh là hiệu ứng vọng lại của âm như khi bạn nói trong phòng kín. Hay trong một hang động, âm thanh sau khi phát ra sẽ gặp vật cản (tường, đồ vật,..) nên sẽ va đập và phản xạ lại, từ đó sẽ xuất hiện âm thanh vọng lại.

Tùy theo độ kín của phòng, khoảng cách gần xa của các vật cản trong phòng và chất liệu của vật cản khác nhau sẽ có chỉ số tiêu âm khác nhau. Vì thế âm vọng lại sẽ nhanh hay chậm, cường độ cao hay thấp. Từ đó, âm thanh theo sau âm thanh gốc cũng sẽ khác nhau ở mỗi không gian khác nhau.

Một số loại reverb điển hình theo không gian nhỏ dần: Hall (hội trường), Stage (sân khấu), Room (phòng),…

2.2. Tác dụng của Revert trong âm thanh

Trong bất kỳ hệ thống âm thanh hội trường hoặc trong dàn karaoke nào chắc chắn đều phải sử dụng đến Reverb để âm thanh được hay hơn, đặc biệt là xử lý tiếng micro karaoke.

Có Reverb sẽ giúp người hát cảm thấy "nịnh" giọng hơn rất nhiều so với chỉ có tiếng Echo thông thường. Thêm vào đó, như đã phân tích ở trên, tiếng Reverb nó còn tạo cảm giác được cho người nghe về không gian, cảm xúc nơi bài hát được thể hiện, giọng cũng có độ "sang" hơn nên sẽ tạo cảm hứng hơn cho người nghe rất nhiều.

Vai trò cốt lõi của Reverb là gắn kết các âm thanh thanh để tạo sự liền mạch trong toàn bộ bài nhạc. Nếu không có Reverb ta sẽ thấy bài hát là một hỗn hợp âm thanh rời rạc, tách biệt và như thể không phải nằm cùng trong một bài nhạc.

3. Sự khác nhau giữa Echo và Reverb trong âm thanh

Dù đều được tạo thành từ sự vang vọng lại của âm thanh nhưng Echo và Reverb mang đến âm thanh hoàn toàn khác nhau.

Echo giúp tạo độ vang nhại, nâng tông giọng người hát lên cao hơn trong những khúc hát tông cao. Còn Reverb thể hiện tiếng ngân, vọng, giúp gắn kết những nguồn âm thanh khác nhau và đưa chúng vào một không gian chung, khiến cho giọng hát của người hát cảm giác sang hơn.

Vì thế mà việc câu hỏi đặt ra là khi nào thì nên sử dụng  Echo và Reverb và việc chỉnh Echo, Reverb như thế nào cho hợp lý?

Echo có tác dụng rất tốt trong việc hát karaoke, Echo giúp nâng tông giọng lên cao, giúp người hát tự tin hơn trong những giai điệu có tông cao, thích hợp ở không gian mở như phòng khách hoặc ngoài trời. Nhưng cũng có nhược điểm là nếu lạm dụng sẽ làm méo tiếng, không thật tiếng, từ đó, không thể hiện rõ được chất giọng đặc trưng của người cầm micro.

Reverb giúp giọng hát trở nên sang hơn, hòa cùng giai điệu âm nhạc hơn, ưu điểm là không làm méo tiếng, nhưng kém hiệu quả ở không gian mở và không gian quá hẹp. Vì thế, Reverb thích hợp với các ca sĩ biểu diễn trên sân khấu trong những khán phòng lớn.

Bởi vậy, các chuyên gia âm thanh thường kết hợp cả 2 hiệu ứng Echo và Reverb lại với nhau. Mức độ pha trộn nhiều ít khác nhau ở mỗi không gian để tạo nên hiệu ứng âm thanh phù hợp vừa giữ được chất giọng của ca sĩ nhưng vẫn làm cho chất giọng sang hơn và hát nhẹ nhàng hơn.

Từ các giải thích trên thì các bạn cũng thấy được Echo chỉ nên sử dụng nhiều với những người có giọng hát chưa tốt hoặc chưa lên được các nốt cao trong phần cao trào mỗi bài hát, vì thế, phù hợp để sử dụng cho karaoke gia đình hoặc hát phổ thông. Do Echo khi lạm dụng sẽ làm méo và mất đi chất giọng thật của người hát, vì vậy, ca sĩ thường không thích sử dụng nhiều Echo trong biểu diễn.

Ngược lại, thì Reverb lại làm giọng sang hơn và nịnh tai hơn làm cho âm thanh có sự gắn kết hơn nên sẽ được những ca sĩ hoặc những người có chất giọng tốt sử dụng nhiều hơn trong biểu diễn.

Do đó, việc kết hợp pha trộn tỷ lệ hợp lý giữa 2 hiệu ứng này sẽ tạo nên một âm thanh nịnh tai và làm người nghe như được hòa mình vào trong bài hát.

4. Chỉnh Echo và Reverb trên vang cơ và vang số khác nhau như thế nào?

Để điều chỉnh được Echo và Reverb thì trước tiên, chúng ta cần hiểu rõ về vang cơ và vang số khác nhau như thế nào.

Thiết bị vang sử dụng trong dàn karaoke phổ thông hiện nay có 2 loại chính: Vang cơ và vang số. Có rất ít người dùng lần đầu đi mua nên chưa biết sự khác nhau giữa 2 thiết bị này là gì? Đương nhiên cũng không biết nên chọn vang cơ hay vang số cho bộ dàn âm thanh của mình để được thưởng thức chất lượng âm thanh tốt nhất. 

Vì thế, để hiểu được vấn đề có phần trừu tượng này, mời các bạn tham khảo bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn: Tìm hiểu về các dạng tín hiệu âm thanh, âm thanh digital và analog khác nhau như nào?

4.1. Vang số là gì?

Vang số hay còn được gọi là Mixer kỹ thuật số (Digital Mixer), bên trong hệ thống này sẽ có tích hợp chip xử lý tín hiệu số DSP (Digital Signal Processor).

Bình thường thì trong hệ thống loa nghe nhạc, con chip này sẽ chỉnh âm thanh số theo ý muốn của nhà sản xuất và chúng ta không thể can thiệp được, vì thế, mà sinh ra chất âm của mỗi hãng âm thanh lại khác nhau. Nhưng trong vang số thì nhà sản xuất lại mở khóa những con Chip DSP này để chúng ta có thể tùy chỉnh các hiệu ứng âm thanh như: Bass, Treble, Echo, Reverb, Delay, Repeat,.. riêng cho phần nhạc và phần lời. Dĩ nhiên, việc mở khóa để cho chúng ta chỉnh tính năng nào lại do chủ ý của nhà sản xuất, còn những hiệu ứng âm thanh mà hãng không mở khóa thì nhà sản xuất sẽ tùy chỉnh theo chủ ý của họ.

Để tùy chỉnh được các hiệu ứng trên con chip DSP thì các bạn sẽ phải sử dụng một phần mềm chuyên dụng. Thông thường, phần mềm sẽ cài trên máy tính và kết nối với vang số bằng một sợi dây cáp USB, hoặc một số hãng sẽ bố trí nút bấm trên vang số để chỉnh một số hiệu ứng cơ bản, nhưng việc sử dụng phần mềm trên máy tính sẽ giúp chúng ta chỉnh được nhiều hiệu ứng với độ chi tiết cao hơn nhiều.

Ưu điểm và nhược điểm của vang số

Vang số giữ một vai trò cực kỳ quan trọng trong âm thanh mà bạn nhất định phải sở hữu trong bộ dàn âm thanh, đặc biệt là bộ karaoke hoặc phòng hát. Bởi chúng sở hữu rất nhiều ưu những ưu điểm cần có của một bộ dàn karaoke cao cấp:

+ Khả năng điều chỉnh và xử lý các tín hiệu âm thanh số tự động hoàn toàn, hoặc tùy chỉnh thủ công theo ý muốn.

+ Xử lý tín hiệu số nên Vang số sẽ tùy chỉnh được rất rất nhiều các thông số, các hiệu ứng âm thanh mà vang cơ không làm được.

+ Cài đặt sẵn nhiều hiệu ứng khác nhau cho mỗi nhu cầu môi trường khác nhau, và việc chuyển đổi giữa các hiệu ứng đặt sẵn này là rất nhanh.

+ Khả năng cắt tần, chống hú, hay giữ được độ nguyên vẹn của tín hiệu cũng dần cao hơn vang cơ

+ Thiết bị tích hợp tất cả các tính năng, mà trước đây cần nhiều thiết bị để xử lý. Ví dụ như bộ trộn tín hiệu âm thanh, lọc tín hiệu âm thanh, phân tầng tín hiệu, bộ nén, xử lý chống hú,..

+ Khả năng tái tạo âm thanh có độ chính xác cao, ngăn chặn và hạn chế tối đa tình trạng bộ dàn âm thanh bị quá tải gây cháy, hỏng hay gặp bất cứ trục trặc gì khi dàn âm thanh hoạt động vượt công suất hay còn nói cách khác là bị quá tải.

+ Loại bỏ các tạp âm, chống các tiếng hú để mang đến chất lượng âm thanh tốt nhất cho người sử dụng.

+ Bên cạnh rất nhiều những ưu điểm thì vang số cũng tồn tại những nhược điểm như việc tùy chỉnh bằng phần mềm trên máy tính kiến thiết bị chưa phù hợp với nhu cầu sử dụng gia đình phổ thông. Tùy chỉnh bằng vang số sẽ có một độ trễ nhất định, mỗi lần thay đổi hiệu ứng nên trong các bản thu trực tiếp các chuyên gia âm thanh sẽ kết hợp giữa cơ và số để giúp cho công việc thuận tiện hơn.

Ví dụ phần vang số sẽ để tùy chỉnh, chuyển đổi giữa các hiệu ứng đặt sẵn, còn vang cơ sẽ để thay đổi lại phần hiệu ứng trong quá trình thu âm. Thêm nữa vang cơ cũng có những ưu điểm nhất định mà mình sẽ nói tiếp ở phần sau để các bạn có thêm thông tin tham khảo.

+ Vang số cũng thường đắt hơn vang cơ, do chúng có nhiều tính năng và cần nhiều các linh kiện điện tử cao cấp để mang lại chất lượng tốt.

4.2. Vang cơ là gì?

Vang cơ thực chất là analog mixer. Sở dĩ chúng được gọi như vậy vì xử lý tất cả các tín hiệu âm thanh dựa trên nguyên lý của Analog, tức là tùy chỉnh hiệu ứng bằng cách tùy chỉnh các tín hiệu điện đơn thuần, bằng cách thay đổi các giá trị điện trở bằng các chiết áp có thể vặn chỉnh trên vang.

Vang cơ được đánh giá là thiết bị âm thanh mang đến chất lượng khá tốt, có tính tự nhiên, và hiệu ứng được áp dụng tức thời cho bộ dàn âm thanh Karaoke.

Ưu điểm và nhược điểm của vang cơ

Trên thiết bị vang cơ được trang bị các núm điều chỉnh. Mỗi núm điều chỉnh lại giữ một vai trò và đảm nhiệm một chức năng riêng biệt. Nếu muốn thay đổi các tín hiệu âm thanh để phục vụ nhu cầu nghe nhạc của mình, bạn có thể dễ dàng điều tác động chỉnh hoàn toàn bằng tay. Chúng ta có thể thấy các thiết bị vang thuần cơ thường được chủ yếu sử dụng trong các dàn âm thanh karaoke cho gia đình, vì tính tiện lợi dễ sử dụng và giá thành rẻ.

Với ưu điểm dễ dàng tùy chỉnh, và có tốc độ phản hồi tức thời nên vẫn thường được sử dụng kết hợp với vang số trong các dàn âm thanh Karaoke chuyên nghiệp.

Vang cơ hay vang số đều là những thiết bị không thể thiếu trong bất cứ một bộ dàn âm thanh chuyên nghiệp nào, chức năng và nhiệm vụ chính của 2 thiết bị này là trộn giữa các kênh đầu vào, và xử lý các tín hiệu âm thanh để cho ra những chất lượng âm thanh tuyệt vời nhất đến với người thưởng thức, chúng ta không thể phủ nhận được vai trò to lớn của chúng trong bộ dàn âm thanh, cũng như không có bất cứ một thiết bị nào của thể thay thế được tới thời điểm hiện tại.

Đối với vang số, để điều chỉnh sâu vào âm sắc của các thiết bị thì bạn cần phải có một thiết bị máy vi tính (laptop) có cài phần mềm của dòng vang tương ứng. Điều này, đòi hỏi bạn phải có kiến thức, sự am hiểu của mình về vang số một cách chuyên sâu.

Vang cơ thì không cần dùng đến laptop mà chỉnh bằng tay với các núm vặn chức năng. Trong khi vang số được đánh giá cao hơn về khả năng chống hú tốt hơn vang cơ nhờ can thiệp sâu và cắt đúng dải tần bị rít khiến cho cường độ âm thanh của vang số có thể đẩy lên cao hơn.

Nếu vang cơ để cắt rít hoàn toàn như vang số thì tiếng rất bí tiếng vì các tần số xung quanh dải rít cũng bị triệt tiêu. Hơn nữa với các chiết áp chất lượng thấp thì việc vặn chỉnh còn tạo ra tạp âm do tiếp xúc cơ học không đảm bảo.

Cảm ơn các bạn đã đọc hết bài viết và hy vọng rằng các bạn đã có thêm kiến thức bổ ích, giúp cho việc sử dụng các hệ thống âm thanh hay và hiệu quả hơn!