Passive Radiator là gì, và có tác dụng thế nào trong những chiếc loa JBL, Harman Kardon, Sony, Bose

Nếu bạn đang sở hữu một mẫu loa Bluetooth của JBL hay Harman Kardon, bạn đã bao giờ thắc mắc về miếng kim loại hình tròn đặt hai bên loa chưa? Liệu đó có phải là 1 củ loa đơn thuần, mình xin trả lời, dó chính là màng rung thụ động, tiếng Anh gọi là Passive Radiator, một thành phần rất quan trọng trong cấu tạo của loa Bluetooth hiện đại, mang lại một âm thanh ấm, dày, bass khỏe trong những chiếc loa nhỏ bé.

Passive radiator có rất nhiều kiểu dáng, kích thước khác nhau

Chi tiết hơn thì nó là cái gì?

Passive Radiator về cơ bản là một Driver loa, tuy nhiên lại chỉ bao gồm một màng cao su là gân loa và một miếng kim loại nặng, không có tín hiệu đầu vào như Driver thường, mà dao động để tạo nên âm thanh là nhờ luồng khí trong thùng loa từ các Driver khác trong hệ thống loa, Passive Radiator không có nam châm và cuộn dây như ở Driver bình thường.

Passive Radiator có tác dụng gì?

Hình ảnh mô tả sự khác nhau giữa củ loa và passive radiator

Như các bạn đã biết, âm thanh về bản chất là sự dao dộng của không khí. Khi Driver hoạt động, màng loa đẩy không khí ở cả mặt trước và sau, thường thì âm Mid Treb sẽ được tái tạo ở mặt trước driver, còn âm Bass chiếm nhiều lượng hơn ở mặt sau.

Ở đa số loa thùng mini, để Driver hoạt động một cách hiệu quả, các kĩ sư thiết kế một ống thông hơi dẫn từ trong thùng cộng hưởng hướng ra ngoài. Mục đích của ống này là dẫn đường cho luồng khí của âm Bass ở đằng sau Driver chạy được ra khỏi thùng và đến tai người nghe. Kích thước thùng chứa loa phải đủ lớn để có thể sắp xếp các bộ phận bên trong loa cùng với đường đi của ống thông hơi.

Tuy nhiên với kích thước nhỏ của một chiếc loa bluetooth, việc thiết kế lỗ thông hơi cho hệ thống Driver bên trong loa gần như là không thể. Đồng thời, ta cũng không thể bịt kín hay để hở thân loa vì như vậy âm Bass sẽ đánh không hiệu quả, gây hao phí năng lượng pin. Điều này sẽ được chứng minh rõ ràng nhất nếu bạn mở chiếc JBL hay chiếc loa bluetooth tương tự, rồi thử tháo một bên driver ra và nghe nhạc. Âm thanh lúc đó sẽ rất tệ phải không ? Mid sẽ mỏng dẹt, Treble sẽ trở nên chói gắt còn Bass thì gần như mất hẳn. Đó chính là lúc các nhà sản xuất cần đến sự giúp đỡ của Passive Radiator.

Passive Radiator hoạt động như thế nào?

Passive radiator được bố trí xen kẽ với loa

Màng rung thụ động hoạt động dựa trên áp lực không khí trong ruột loa kín. Bạn hãy tưởng tượng khi một tiếng Bass trong bản nhạc được đánh, Driver sẽ đánh ra ngoài một phát, rồi sau đó theo lực đàn hồi của màng cao su mà đập trở lại vào trong, tác động vào màng rung. Điều này giúp cho âm bass sinh ra ở phía sau Driver không bị kẹt trong ruột loa, thay vào đó lực đã được truyền qua không khí trong loa, rồi sau đó đánh vào Passive Radiator để cuối cùng là phát ra ngoài.

Phương pháp sử dụng màng loa thụ động giúp cải thiện âm thanh tần số thấp cho loa rất nhiều. Không những vậy, công nghệ này còn làm cho kích thước loa được giảm đi đáng kể (nhất là loa Bluetooth) mà không làm giảm âm lượng hay chất âm chung của loa.

Ngoài JBL và Harman/Kardon thì có hãng loa nào sử dụng công nghệ này?

Loa Harman Kardon Onyx Studio 4

Không chỉ Harman Kardon hay JBL, mà thực tế hầu hết các mẫu loa bluetooth quen thuộc từ các hãng như Sony, Bose hay Klipsch, B&O,... đều được hãng trang bị một hay nhiều tấm Passive radiator dựa vào sự tính toán âm học của các kĩ sư âm thanh, màu sắc và hình dạng của tấm màng rung này sẽ được hãng thiết kế với nhiều kích thước, hình dạng, chất liệu và màu sắc khác nhau, thời điểm ban đầu Passive Radiator được giấu ở phía trong Ê căng để tăng tính thẩm mỹ. Thú vị thay, các kĩ sư của JBL và Harman/Kardon đã rất sáng tạo, họ đã biến Passive Radiator thành một nét riêng trong thiết kế của mình, chất liệu kim loại sang trong, được trang trí logo hãng đẹp mắt và đặt ngay phía ngoài loa. Chắc hẳn bạn nhìn những miếng tròn tròn này đánh theo nhịp bass của bài nhạc rất là thích mắt phải không ?

Trên đây là một số kiến thức về màng loa thụ động, hi vọng bài viết này cung cấp cho bạn đọc một chút thông tin thú vị về các sản phẩm âm thanh.